Pedagog i psycholog w szkole

Odróżnienie roli psychologa od pedagoga sprawia czasem trudności. Postanowiłam zatem przybliżyć Wam temat na przykładzie pedagoga/psychologa szkolnego, zadań jaki pełnią.

 PEDAGOG 

Pedagog jak też już wcześniej wspomniałam organizuje w szkołach i placówkach pomoc psychologiczną i pedagogiczną dla dzieci i młodzieży, której celem jest wspomaganie rozwoju psychicznego i efektywności uczenia się poprzez pomoc wychowankom i współdziałanie z nauczycielami, rodzicami, organami szkoły oraz instytucjami pozaszkolnymi.

Główne zadania pedagoga szkolnego:

• współudział w organizowaniu procesów dydaktycznych
• praca opiekuńczo-wychowawcza
• współdziałanie z dyrekcją szkoły w zakresie kształtowania kultury pedagogicznej rodziców
• organizowanie i koordynowanie pracy opiekuńczo-wychowawczej w środowisku
• działalność naukowa

 Zadania szczegółowe pedagoga obejmują:

 1.      Pomoc wychowawcom klas w rozpoznawaniu indywidualnych potrzeb uczniów oraz analizowaniu przyczyn niepowodzeń szkolnych i trudności wychowawczych poprzez obserwację zachowania pojedynczych uczniów i klasy, rozmowy indywidualne i uczestnictwo w godzinach wychowawczych, innych spotkaniach z klasą, analizowanie wyników nauczania i ocen zachowania, rozmowy z rodzicami, wywiady środowiskowe, udział w wywiadówkach i radach pedagogicznych, porady wychowawcze, prowadzenie lub organizacja prelekcji i dyskusji na tematy ważne, interesujące młodzież.

2.      Określenie form i i sposobów udzielania pomocy uczniom poprzez wydawanie opinii i zaleceń dotyczących stymulowania rozwoju lub pokonywania przez uczniów trudności rozwojowych, wyrównywania braków lub luk w nauce.

3.      Występowanie do dyrektora szkoły po uzgodnieniu z dziećmi, rodzicami, wychowawcą klasy, poradnią psychologiczno-pedagogiczną o zorganizowaniu zajęć korekcyjno-kompensacyjnych, dydaktyczno-wychowawczych, zajęć reedukacyjnych lub socjoterapeutycznych dla dzieci wymagających takiej pomocy.

4.      Współorganizowanie zajęć dydaktycznych prowadzonych przez nauczycieli nauczania specjalnego dla uczniów niepełnosprawnych w szkołach ogólnodostępnych, w tym klas specjalnych, form integracyjnych i nauczania indywidualnego.

5.      Udzielanie pomocy psychologicznej i pedagogicznej uczniom realizującym indywidualny program lub tok nauki poprzez konsultacje dla uczniów, rodziców i nauczycieli.

6.      Koordynacja działań podejmowanych na terenie szkoły, zakresu orientacji zawodowej, tj. organizowanie w odpowiednim czasie informacji (spotkania, prelekcje, wycieczki) ułatwiające młodzieży wybór dalszego kierunku kształcenia i zawodu.

7.      Określenie form i sposobów pomocy uczniom wybitnie uzdolnionym.

8.      Działania na rzecz zorganizowania opieki i pomocy materialnej uczniom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej, poprzez informowanie ich rodziców o możliwościach i procedurze uzyskania zasiłków, stypendiów i innych form pomocy materialnej oraz współdziałanie z organizacjami i instytucjami pozaszkolnymi udzielającymi wsparcia materialnego.

9.      Współpraca z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi poradniami specjalistycznymi w zakresie konsultacji, metod i form pomocy udzielanej uczniom oraz w zakresie specjalistycznej diagnozy w indywidualnych przypadkach.

10.  Współdziałanie z organami szkoły, policją, sądami, w przypadkach wykroczeń uczniów (np. naruszenie regulaminu szkoły lub praw).

11.  Prowadzenie dokumentacji.

12.  Doskonalenie swoich kwalifikacji poprzez uczestnictwo w różnych formach doskonalenia i samokształcenia.

13.  Pedagog może prowadzić zajęcia specjalistyczne o charakterze terapeutycznym o ile posiada przygotowanie specjalistyczne np. z logopedii czy socjoterapii.

14.  Pedagog może prowadzić przedmiot – przygotowanie do życia w rodzinie.

PSYCHOLOG

Psycholog- jego celem jest działanie na rzecz prawidłowego rozwoju  psychiki i osobowości, przy współpracy z pedagogiem szkolnym, wychowawcami oraz placówkami, które świadczą pomoc młodzieży i ich rodzinom.

Obejmuje:

•    Pomoc psychologiczna – spotkanie, rozmowa - próba znalezienia innego spojrzenia na sytuację, uporządkowanie myśli i uczuć, kreatywne szukanie rozwiązań, możliwość "wygadania" się w życzliwej i zawsze przyjaznej atmosferze

 •    Terapia psychologiczna - bardziej uporządkowane rozmowy  z zawarciem kontraktu i określeniem celu oraz rodzaju zmian  jakie mają w wyniku tych spotkań nastąpić.

•    Diagnoza psychologiczna -  określenie potencjału, możliwości, predyspozycji intelektualnych, zawodowych, możliwość poznania siebie za pomocą testów psychologicznych.

•    Warsztaty i zajęcia psychoedukacyjne

•    Pomoc mediacyjna i interwencyjna w sytuacji problemowej i kryzysowej w szkole, klasie

•    Konsultacje z rodzicami i nauczycielami w celu wspólnego rozwiązywania problemów i lepszej komunikacji

Psycholog może pomóc, jeśli: 

• Czujesz, że nikt Cię nie rozumie, 
• Nie potrafisz dogadać się z kolegami, rodzicami, nauczycielami, 
• Masz kłopoty rodzinne, 
• Chcesz porozmawiać o swoich problemach, 
• Masz trudności z nauką, w kontaktach z innymi ludźmi, 
• Wiesz o problemach przyjaciół, ale nie wiesz, jak im pomóc, 
• Chcesz podzielić się swoim sukcesem, 
• Masz problem, z którym sam nie umiesz sobie poradzić, 
• Jesteś zainteresowany rozwojem własnego potencjału, 
• Zastanawiasz się nad tym jak budować dobre związki,
• Doświadczasz sytuacji kryzysowej (śmierć, rozwód rodziców, choroba w rodzinie, przeprowadzka), 
• Chcesz pogadać o tym, co Cię denerwuje,
• Doświadczasz agresji ze strony kolegów lub sam jesteś agresywny,
• Masz poczucie, że coś zagraża Twojemu zdrowiu, życiu, bezpieczeństwu,
• Nie wiesz jakie studia wybrać i gdzie szukać pracy

Zgodnie z §15 pkt.4 tego rozporządzenia do zadań psychologa należy:

1) prowadzenie badań i działań diagnostycznych dotyczących uczniów, w tym diagnozowanie potencjalnych możliwości oraz wspieranie mocnych stron ucznia;

2) diagnozowanie sytuacji wychowawczych w celu wspierania rozwoju ucznia, określenia odpowiednich form pomocy psychologiczno-pedagogicznej, w tym działań profilaktycznych, mediacyjnych i interwencyjnych wobec uczniów, rodziców i nauczycieli;

3) organizowanie i prowadzenie różnych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów, rodziców i nauczycieli;

4) zapewnienie uczniom doradztwa w zakresie wyboru kierunku kształcenia i zawodu;

5) minimalizowanie skutków zaburzeń rozwojowych, zapobieganie zaburzeniom zachowania oraz inicjowanie różnych form pomocy wychowawczej w środowisku szkolnym i pozaszkolnym ucznia;

6) wspieranie wychowawców klas oraz zespołów wychowawczych i innych zespołów problemowo-zadaniowych w działaniach wynikających z programu wychowawczego szkoły i programu profilaktyki, o których mowa w odrębnych przepisach.

Oczywiście, część problemów mogą rozwiązać zarówno pedagodzy, jak i psychologowie.

Jak widać ich zadania się wzajemnie powielają i uzupełniają.

Komu może przeszkadzać pedagog w szkole?

Hej !!!

Pisałam Wam już o tym, że pedagog pedagogowi nierówny. Jeden będzie przyjazny dla uczniów, inny - będzie wykonywał swoje obowiązki w stylu urzędniczym, dlatego też mimo, że pedagog jest z założenia osobą wspierającą wychowawców i dyrektora oraz pomagającą uczniom, bywają takie sytuacje, w których daje mu się do zrozumienia, że jest niewygodny, niepotrzebny.

Z pewnością nie cieszy się sympatią uczniów, wobec których pełni funkcję organu ścigania (amatorzy papierosów i alkoholu, wagarowicze, łamiący prawo) oraz niedostosowanych społecznie, którym wytyka złe zachowanie i próbuje skłonić ich do autorefleksji i pracy nad sobą. Jest również niewygodny dla rodziców zaniedbujących swoje dzieci (przychodzi do ich domu, ciągle wymaga zajęcia się dziećmi, kontroluje, a gdy zachodzi konieczność, nasyła na nich policję, kuratorów). Także wychowawcy nie zawsze patrzą na niego przychylnym okiem. Dotyczy to zwłaszcza tych sytuacji, kiedy pedagog ingeruje w nieprawidłowe relacje pomiędzy nauczycielami i uczniami. Wielu nauczycieli nie chce przyjąć żadnych sugestii pedagoga (nawet w najdelikatniejszej formie), jeśli jest w nich zawarta krytyka ich postępowania.

Pedagog pedagogowi nierówny

Pedagog sprawdza się, gdy uczniowie przychodzą do niego z problemami. Zastanawiałabym się, czy jest potrzebny pedagog, który nie zdobył zaufania uczniów i zajmuje się tylko formalizmami, papierkową robotą. Funkcja to mało - liczy się sposób jej sprawowania. 

Jego misja - to być blisko drugiego człowieka, być mu wsparciem. I sprostać nawet najtrudniejszym sytuacjom.


Nie każdy pedagog ma " pedagogiczną duszę" i nie każda szkoła ma pedagoga.

Niektórzy pedagodzy wykonują swoje obowiązki w stylu urzędniczym. Poprzez specyficzny sposób bycia, sztywność, oschłość, brak zaangażowania połączonego z empatią stwarzają swoistą barierę pomiędzy sobą i pozostałymi ludźmi. Ich gabinety to "twierdze", do których raczej nie przychodzi się z własnej woli. Wykonują powierzone im obowiązki, ale są zamknięci na ludzi. Uczniowie i rodzice zazwyczaj boją się ich lub nie wiedzą o ich istnieniu. Nauczyciele i dyrektorzy nie znajdują u nich wsparcia. I - choć formalnie nie można im nic zarzucić - obserwując ich pracę, odczuwa się pewien niedosyt.

Często młodzi pedagodzy angażują się emocjonalnie w sprawy uczniów (w wielu sytuacjach trudno jest zachować dystans) nie wytrzymują napięcia i rezygnują z pracy.

Kiedy rodzic powinien skorzystać z pomocy pedagoga?

     Należałoby odpowiedzieć krótko: zawsze, gdy dzieje się krzywda dziecku - jeśli rodzice zauważą w zachowaniu córki lub syna coś niepokojącego, co może mieć związek ze szkołą, gdy dziecko skarży się na kogoś, gdy boi się (uczniów bądź nauczycieli). Bezwzględnie trzeba zgłaszać pedagogowi takie fakty jak: pobicia, wymuszenia pieniędzy, propozycje nabycia narkotyków. Każde dziwne, nietypowe zachowanie dziecka wymaga zainteresowania dorosłych. Najpierw rodziców, a później - również pedagoga.

Dobry pedagog potrafi wykryć problemy wychowawcze w zarodku i zapobiec ich rozwojowi. Zyskuje na tym cała lokalna społeczność (mniej chuligaństwa, przemocy, wandalizmu). Dlatego ważne jest, aby otrzymywał sygnały ze środowiska - nie bójmy się zgłaszać mu naszych uwag i obaw. Ważne jest, aby rodzice mieli oczy szeroko otwarte również na sytuację cudzych dzieci (nieraz można się wiele dowiedzieć z dziecięcych opowiadań, np. o tym, że Kasia kradnie kanapki, bo nie ma swoich, Krzysiu nie chciał się rozebrać przed lekcją w-f, ponieważ wstydził się sińców na całym ciele itp.). Takie informacje stanowią cenną wskazówkę dla pedagoga. Szczególną wrażliwość należy wykazać w przypadku pierwszoklasistów, zwłaszcza w gimnazjach i szkołach średnich, gdzie niejednokrotnie dochodzi do prześladowania tzw. kotów przez uczniów starszych klas. Zdecydowany sprzeciw rodziców połączony z działalnością pedagoga i grona pedagogicznego może doprowadzić do ukrócenia tego typu zachowań.

Pedagog w ramach swojej działalności systemowej zajmuje się również tymi dziećmi, które nie radzą sobie z nauką. Wspólnie z wychowawcą kieruje je na badania specjalistyczne, prowadzi rozmaite zespoły i grupy, do których może włączyć ucznia i udzielić mu pomocy. Jeśli więc rodzice zauważą, że ich dziecko pracuje wolniej niż inne, ma problemy z koncentracją uwagi, czy np. z powodu wad wzroku, słuchu, kłopotów zdrowotnych wymaga szczególnej opieki - powinni skontaktować się z pedagogiem.

Rodzice dzieci wybitnie zdolnych również powinni zasięgnąć rady pedagoga na temat przebiegu kształcenia swoich pociech. Być może wskazane byłoby realizowanie indywidualnego toku nauki lub rozwijanie uzdolnień ucznia w innej formie.

Będąc specjalistą od wychowania, pedagog służy fachową pomocą dorosłym, którzy borykają się z różnymi problemami wychowawczymi w domu. Trudne sytuacje rodzinne są często wywoływane przez zbuntowanych nastolatków. Nasilenie konfliktu bywa niejednokrotnie tak duże, że młody człowiek decyduje się na ucieczkę z domu, przystaje do podejrzanej grupy nieformalnej, sięga po używki, bądź wpada w depresję. Nie wstydźmy się prosić o pomoc pedagoga w gimnazjum, czy szkole średniej. W końcu chodzi o życie i zdrowie dziecka.

Rodzice przyszłych absolwentów mogą zwrócić się do pedagoga, aby zasięgnąć jego opinii na temat dalszej edukacji dziecka, ponieważ dysponuje on aktualnymi informacjami w tej dziedzinie, może również skierować ucznia na odpowiednie warsztaty, skontaktować z psychologiem lub innym specjalistą.Pole działalności pedagoga jest bardzo rozległe, a jego zadaniem jest wspieranie uczniów, rodziców, nauczycieli, dyrektorów.